حاج ملاعلی تبریزیتبریزی، حاج ملاّ علی، مشهور به واعظ خیابانی، عالم و ادیب و واعظ شیعی برجسته قرن چهاردهم است. ۱ - مشحصاتوی بنا بر آنچه در شرح حال خود نوشته در ۱۲۸۲ در حکم آباد تبریز به دنیا آمد. پس از فراگرفتن صرف و نحو و بلاغت و منطق و ریاضی، در مدرسه طالبیه نزد استادانی همچون حاج میرزا احمد شرابیانی ، حاج محمدصادق ساعتی ، احمد تاهباز ، سیداحمد خسروشاهی و میرزااسداللّه تبریزی حاضر شد. [۱]
علی تبریزی، کتاب علماء معاصرین، ج۱، ص۴۰۶، چاپ سنگی تهران ۱۳۶۶.
[۲]
علی تبریزی، کتاب صیام وقایع الایام، ج۱، ص۶۳۵ـ۶۳۶، تبریز ۱۳۸۵.
[۳]
جزء۱، قسم ۴، ص ۱۴۶۸، محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء۱: نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، مشهد ۱۴۰۴.
ملاعلی به مکه ، مدینه ، مشهد ، عراق ، خوی ، ارومیه ، زنجان ، قم و تهران سفر کرد و از علمایی چون آیت اللّه سیدابوالحسن اصفهانی ، میرزاعلی آقای شیرازی ، شیخ محمدحسین کاشف الغطاء و حاج آقا حسین بروجردی اجازه روایت دریافت کرد؛ همچنین علمای بسیاری از وی اجازه گرفتند. [۴]
علی تبریزی، کتاب علماء معاصرین، ج۱، ص۴۰۷ـ ۴۰۹، چاپ سنگی تهران ۱۳۶۶.
[۵]
علی تبریزی، کتاب صیام وقایع الایام، ج۱، ص۳۵۹، تبریز ۱۳۸۵.
[۶]
علی تبریزی، کتاب صیام وقایع الایام، ج۱، ص۶۳۶، تبریز ۱۳۸۵.
[۷]
علی تبریزی، کتاب صیام وقایع الایام، ج۱، ص۶۵۴ـ ۶۵۵، تبریز ۱۳۸۵.
[۸]
علی تبریزی، کتاب صیام وقایع الایام، ج۱، ص۶۵۸ـ۶۵۹، تبریز ۱۳۸۵.
[۹]
علی تبریزی، کتاب صیام وقایع الایام، ج۱، ص۶۶۱ـ۶۶۴، تبریز ۱۳۸۵.
[۱۰]
علی تبریزی، کتاب صیام وقایع الایام، ج۱، ص۶۷۶ـ۶۷۷، تبریز ۱۳۸۵.
[۱۱]
جزء۱، قسم ۴، ص ۱۴۶۸، محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء۱: نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، مشهد ۱۴۰۴.
ملاعلی به شعر علاقه مند بود و از مشهورترین وعاظ ایران به شمار می‌آمد. [۱۲]
علی تبریزی، کتاب صیام وقایع الایام، ج۱، ص۶۳۶، تبریز ۱۳۸۵.
[۱۳]
جزء۱، قسم ۴، ص ۱۴۶۸، محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء۱: نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، مشهد ۱۴۰۴.
۲ - تالیفاتوی صاحب بیش از پنجاه جلد تألیف است از جمله: تحفة الاحبّاء فی شرح قصیدة سیدالشعراء در شرح قصیدة عینیة حِمْیَری، که در آن به شرح حال حمیری نیز پرداخته است. این کتاب اولین اثر وی بوده است؛ علماءالمعاصرین به فارسی ، در احوال علمای امامیه زمان وی؛ وقایع الایام در چند جلد در شرح وقایع و اعمال ماه شوال ، رمضان ، محرّم ، رجب و شعبان ؛ ذخائرالاسفار؛ طرائف الصحائف؛ و منتخب المقاصد و منتجب الفوائد در نُه جلد که کشکول مانند است. [۱۴]
علی تبریزی، وقایع الایام فی تتمة محرم الحرام، ج۱، ص۳۴۲ـ۳۴۴، قم ۱۴۱۰.
[۱۵]
علی تبریزی، کتاب علماء معاصرین، ج۱، ص۴۰۶ـ۴۰۷، چاپ سنگی تهران ۱۳۶۶.
[۱۶]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۲، ص۴۳۸، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۱۷]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۵، ص۱۲۹، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۱۸]
امین، ج۸، ص۲۶۶.
۳ - سرگذشتتاریخ دقیق وفات ملاعلی به نوشته قزوینی [۱۹]
محمد قزوینی، یادداشتهای قزوینی، ج۸، ص۲۱۲، چاپ ایرج افشار، تهران ۱۳۶۳ ش.
در صفر ۱۳۶۷/ دی ۱۳۲۶ بوده است.
۴ - فهرست منابع(۱) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳. (۲) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء۱: نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، مشهد ۱۴۰۴. (۳) امین. (۴) علی تبریزی، کتاب صیام وقایع الایام، تبریز ۱۳۸۵. (۵) علی تبریزی، کتاب علماء معاصرین، چاپ سنگی تهران ۱۳۶۶. (۶) علی تبریزی، وقایع الایام فی تتمة محرم الحرام، قم ۱۴۱۰. (۷) محمد قزوینی، یادداشتهای قزوینی، چاپ ایرج افشار، تهران ۱۳۶۳ ش؛ ۵ - پانویس
۶ - منابعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «تبریزی»، شماره۳۲۲۷. |